Nadat ik in 1977 stopte met mijn werk als kleuterleidster i.v.m. de geboorte  van onze dochter Janka, wilde ik graag de dorpsgemeenschap van Gieterveen leren kennen. Ik werd lid van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (nu Vrouwen van Nu) en van de gymnastiekclub ‘Vlugheid en Kracht’ waar Jan Eefting de leiding had. Het was een gezellige damesgroep met een afwisselend lesaanbod van toestellen zoals: brug, kast, ringen enzovoorts. Ook was er conditietraining en een spel; vooral volleybal was populair.

In de zomer werd er een sportdag gehouden in samenwerking met een aantal verenigingen uit de omgeving, die om de beurt de organisatie op zich namen.

 Op de fiets gingen we met de hele club naar bijvoorbeeld Buinen, Buinerveen of Gasselte en we genoten van een gezellige sportieve dag. Later werden ook Gieten en Eext bij de organisatie betrokken. Ook werd er in Assen meegedaan aan de TT- mars. Toen deze niet meer werd georganiseerd, namen we deel aan de Hunzemars in Gieterveen.

In november werden met dezelfde verenigingen vaardigheidsproeven gehouden. De jeugdleden voerden allerlei oefeningen aan de diverse toestellen uit en de ‘vaardigheid’ bepaalde of iemand diploma A, B, C of D haalde. Begin maart werd jaarlijks een uitvoering gegeven welke werd geopend met de opmars van alle leden in turnkledij, het embleem ‘midden voor de borst’. Vervolgens  werd een ‘vlaggengroet’ gebracht op de melodie van ‘Geen zang klinkt zo schoon’ (het gymnastenlied) dat daarna door allen werd gezongen. Naast adembenemende turndemonstraties, vertederend kleutergym en knap uitgevoerde oefeningen waren de ‘dansjes’ een fleurig onderdeel van de avond. De passende kleding/attributen vonden we bij Jantje Oosting-Schuiling, die jaren alle verkleedspullen had bewaard  en die ook penningmeester is geweest.

Regelmatig werd er nieuwe kleding gemaakt en onze damesgroep ging dan ‘gewapend  met naald en draad’  creatief  aan het werk bij Alie Vonk thuis. Dat was erg gezellig.

In 1987 werd ik gevraagd voor het bestuur en ik werd direct betrokken bij de voorbereidingen van het 50- jarig bestaan van de vereniging in 1988. Ik heb mij verdiept in de oude notulenboeken en ik heb er dit ‘historische’ overzicht over geschreven, aangevuld met de gegevens na 1988.

‘Na enkele besprekingen tussen de heer S.R. Vissinga en de hoofden van de lagere scholen te Gieterveen werd besloten te Gieter-en Bonnerveen een gymnastiekvereniging op te richten, die later de naam ‘Vlugheid en Kracht’ kreeg.

De leider werd S.R. Vissinga uit Wildervank. De lessen vingen aan op 4 april 1938 met aanvankelijk ongeveer 70 leden, die waren verdeeld in vier groepen: jongens en meisjes van de  lagere school en de dames-  en herengroep. In het voorlopige bestuur namen plaats: de heren F. Grakist, Gez. Schuiling, S. Flink en mej. J. Z. Joninck. Dit bestuur werd in de loop van het jaar nog aangevuld met de heren I. Buiter en D. Zwiers en mej. G. Ketelaar.’

Zo luidden de eerste regels van het eerste jaarverslag van ‘Vlugheid en Kracht’.

S.R. Vissinga ontving het ‘vorstelijke’ bedrag van f 5,- per middag en avond. De huur van de zaal en het veld kon in overleg met mej. G. Zwiers, caféhoudster alhier, worden bepaald op f 40,-.  De leden betaalden  f 5,- per jaar en dit bedrag werd telkens met f 1,- verminderd, wanneer er meer leden van een gezin lid waren.

Naast actief lid zijn van de vereniging,  kon men ook ‘kunstlievend lid’ zijn, zoals toen de donateurs werden genoemd. De aanschaf van gymnastiekmaterialen was een belangrijk punt. Onder bepaalde voorwaarden mocht er gebruik worden  gemaakt van materiaal dat aanwezig was in de Openbare lagere school. Volgens mij zijn er  niet veel gymnastiekmaterialen geweest, want er

gingen leden af, omdat er te weinig afwisseling was in de lessen.

Langzamerhand  werd er toch het een en ander aangeschaft, zo leverde stelmaker S. Dijkhuizen 30 knotsen, S.R. Vissinga een rekstang, timmerman G. Schuiling rekstokhangers en B. Uffen het nodige materiaal om de rekstok samen te stellen. Naar een ‘paard’ zou worden uitgezien bij een andere vereniging en zo niet dan zou G. Schuiling een paard maken en het benodigde leer zou dan door I. Buiter gratis worden afgestaan. Zo werd met ‘vereende krachten’ gewerkt aan uitbreiding van gymnastiekmaterialen.

Met verenigingen uit de omgeving werden sportdagen en turnwedstrijden georganiseerd en al in de beginjaren 1940-’41 werden handbalteams gevormd. Het succes van het handballen was zo groot dat men er een aparte vereniging voor oprichtte. Doordat er in steeds hogere klassen werd gespeeld, moest er steeds verder weg worden gereisd, hetgeen te kostbaar werd en de handbalvereniging uiteindelijk ‘aan haar eigen succes ten onder ging’. Jammer!

Een groot aantal leiders en leidsters is in de loop der jaren verbonden geweest aan de vereniging. S.R. Vissinga en B. Huisman hebben de lessen in de oorlog verzorgd waarna  M. Haitsma van 1947-1956 hen opvolgde.

H.Oosting verzorgde van 1956-1965 de lessen. Vanaf 1962 gaven de dames Vos en de Jonge- Eising de middaglessen. B. Bruinsma volgde hem op tot ’67 waarna L.Slagter de lessen verzorgde tot 1977.

Daarna kwam Jan Eefting en hij bleef tot hij in 1994, zeer tot onze spijt, was genoodzaakt na een knieoperatie  te stoppen. Vanaf dat moment waren er diverse leiders en leidsters die om diverse redenen niet bleven. Tina Meyers, leidster van een in die periode opgericht turngroepje, redde ons regelmatig als invalster tot in 2003 Mariëlle Paarhuis met als vervangster Jildau de Haan vol enthousiasme zorgde voor een stabiele periode als leidster van onze gymnasten.

Als in 2013 zowel Mariëlle als Jildau een andere werkkring ambieerden en het zittende bestuur in zijn geheel aftrad, omdat al hun pogingen om nieuwe bestuursleden te vinden zonder resultaat bleven,  dreigde dit het einde te zijn van ‘Vlugheid en Kracht’.

Gelukkig bundelden een aantal jonge moeders hun krachten en vormden een bestuur. Een van de bestuursleden, Bianca Kamminga, ging op vrijwillige basis de damesgroep bij de ‘JAR’ (Jazzgymnastiek, Aerobic, Ritmische gymnastiek) leiden. Voor de jeugdleden kwam Roy de Wijk en later Karin Hofman.

Ook de kleding veranderde in de loop der jaren; het witte gymjurkje werd beginjaren ’90 afgeschaft en veranderd in turnbroek en bloes of het gympak, die natuurlijk altijd al bij de lessen werden gebruikt.

Een vereniging kan niet bestaan zonder de inzet van vrijwilligers. Iemand die ik speciaal wil noemen, is Harrie van Gogh. Harrie was hoofd van de openbare Burgemeester Nijenhuisschool en zette zich overal enthousiast voor in. 26 jaar lang heeft hij ‘Vlugheid en Kracht’ op stimulerende wijze mede bestuurd waarvan vele jaren als voorzitter.

Ook Jantje Oosting-Schuiling heeft 21 jaar zorgvuldig de financiën beheerd en vele andere taken vervuld, waaronder het zuinig bewaren van alle verkleedkleren en andere attributen. ‘Aangestoken door het virus’ neemt ook zoon Henk een bestuursfunctie op zich waarvan vele jaren als voorzitter. Een verdrietige periode was tijdens de ziekte en het overlijden van Jan Kok, die 11 jaar lang onze voorzitter was geweest en nog als adviserend lid aan het bestuur was verbonden. Ton Pastoors, die hem opvolgde, stelde voor om als alternatief voor de sportdag, die al een aantal jaren weinig belangstelling had, een familiedag te houden. We gingen samen met de ouders naar een zandvlakte, deden daar spelletjes, volleybalden, maakten een speurtocht  en gingen broodjes bakken boven een kampvuurtje. Die activiteiten vielen  erg in de smaak.

Aan vernieuwende ideeën was geen gebrek. Zo werd er door Mariëlle en Jildau een peutergroep opgericht, de uitvoering werd veranderd in een ‘openbare les’, de jeugdleden hadden aan het eind van het seizoen een gezellige spelmiddag en de dames gingen klootschieten of jeu-de-boulen. Het bewegen ‘op zich’ was  belangrijker dan het ‘demonstreren’ daarvan, wat natuurlijk ook de doelstelling is van onze vereniging.

Toen in 2013 een nieuw bestuur werd gevormd door Jolanda Wienia, Henriëtte Braam, Rianne Kombrink, Karin Stellema en Cindy Voorman was de vereniging gered. Om de contributie zo laag mogelijk te houden, is er altijd gebruik gemaakt van diverse acties, zoals de paaseierenactie, Grote clubactie, RABO-bankclubactie en natuurlijk de donateurs, ‘kunstlievende leden’ zoals ze in 1938 werden genoemd. Daarnaast is er geld opgehaald bij het parkeren op de Hemelvaartsmarkt en tijdens de verkoop van spullen en/of lekkers. Dat gebeurde ook op de jaarmarkt.

In mei 2018 bestond Vlugheid en Kracht 80 jaar. Het bestuur wilde dit niet onopgemerkt voorbij laten gaan en organiseerde een jubileumfeest met reünie, fotopresentatie en circusspektakel uitgevoerd door de leden op 23 maart 2018 in het dorpshuis ‘Ous Hoes’. Het werd een schitterend feest met een heuse opmars, muzikaal begeleid door de Radetzki-mars, met vlaggenpresentatie en groet door drie oud-bestuursleden, Els Mulder, Jannie Poelman en Jantien Poelman. Daarna zongen we het gymnastenlied. In haar openingswoord besteedde de voorzitter, Jolanda Wienia speciaal aandacht aan Jannie Poelman-Bakker.

Jannie werd als kleuter lid en is dat nog steeds. Het bestuur heeft daar zoveel waardering voor dat ze haar het ere-lidmaatschap hebben verleend.  Beduusd en dankbaar aanvaardde Jannie deze waardering, waarna het circus spektakel losbarstte.

Een, ook op het programma staande, aerobic-oefening werd zelfs tijdens de reünie ’s middags in elkaar gezet.  De saamhorigheid en de wil er samen iets van te maken, was groot en het bestuur kan terugzien op een zeer geslaagd jubileum. Op de jaarvergadering van 28 mei jl. traden Jolanda en Henriëtte af en Inez Hilverts werd als afgevaardigde van de damesgroep gekozen.

Er zijn momenteel 42 leden, waarvan 4 peuters, 20 jeugdleden van 4 tot 12 jaar en 18 dames.

Bianca Kamminga leidt heden de damesgroep en Fransisca Mulder leidt de jeugd en peuters. Hun enthousiasme en de stimulerende ondersteuning  van het bestuur geeft ons alle vertrouwen in een goede toekomst voor ‘Vlugheid en Kracht’.

 Jantien Poelman-Meiborg