Het was druk in Veendam, veel drukker dan ik had verwacht voor een maandagmiddag. Alsof iedereen de opsluiting vanwege de corona nog steeds aan het inhalen is. Dat is weliswaar al een tijdje geleden en de long-covidpatiënten worden, om aan te geven dat het nu wel genoeg is, sinds kort post-covidpatiënten genoemd. Alsof het hierdoor wat minder erg klinkt. Want het achtervoegsel post betekent dat iets over haar hoogtepunt heen is. Zoals bij woorden als postmodern, post-punk of post-PTT. Dat wil uiteraard niet zeggen dat de patiënten zich er beter door gaan voelen. Eerder minder, zou ik zeggen. Want nu worden ze helemaal gebagatelliseerd, weggezet, in de hoek geschoven.

In meerdere winkels trof ik nog afgesleten vloerstickers die de klanten op anderhalve meter uit elkaar moesten houden en die er vermoedelijk tot aan de sloop van de panden zullen blijven zitten. Ik was een tijdje niet in parkstad geweest en wilde -nu ik er toch was- even checken hoe het met onze te besteden pengels zat en liep naar de RABO-filiaal. Maar tot mijn stomme verbazing zag ik dat een kraan bezig was de resten van het gebouw op te ruimen. Een sloophamer had het grote beulswerk al gedaan. Het was nog praktisch nieuw! zei ik bijna hardop. Er stond een groepje mannen van om en nabij mijn leeftijd door de betonmatten toe te kijken. Kapitaalvernietiging, zag ik ze denken. Ik kuierde richting de Kerkstraat en mijmerde over hoeveel hier door de jaren heen al niet is veranderd. Alleen het hoofdgebouw van de vroegere HBS staat er nog. Nu onderdeel van het Veenkoloniaal Museum. En Hotel Parkzicht zou je nog redelijk authentiek kunnen noemen. Voor de rest is er bijna niets meer over van de tijd toen ik er naar de LTS ging. De Kerkstraat is een schimp van wat het ooit was. De oude grandeur is helemaal weg. Heeft dat te maken met het veranderende koopgedrag? Zal best.

Afgelopen zaterdag liep ik in Gasselte de route langs plekken waar het in de aprildagen van 1945 hard toe ging. Dat is altijd weer schrikken. Niet alleen het zinloze krijgsgeweld met de nodige gewonden en doden tot gevolg, maar ook het verhaal van Saartje Frank, vermoord in Auschwitz, maakte diepe indruk. Ik liep op met een jongen die op zeker moment vroeg waar ik vandaan kom. ‘Daar kom ik bijna dagelijks om paketten te brengen. Dat ligt in mijn district’, zei hij. Ik zei dat ik nooit iets via internet bestel, maar de dingen die ik nodig heb in stenen winkels koop. Ik moest hem eventjes uitleggen wat ik daarmee bedoelde. ‘Maar dat is volkomen uit de tijd’, zei hij met lichte verbazing. Hij zal wel gelijk hebben en dat wij, post-neanderthalers, langzamerhand door steeds legere winkelstraten zullen lopen. En dat we zullen merken hoe stil het op straat gaat worden. Alsof we onszelf er van af willen sluiten. Ik weet niet of dát wel zo’n leuk vooruitzicht is. De koopavonden zijn op veel plaatsen al post-koopavonden geworden ….

De laatste aprildagen voelen voor mij altijd als de sombere opmaat voor de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De kennis daaromtrent is naar het schijnt bij veel jongeren minimaal. Gelukkig waren er in Gasselte nog aardig wat jonge mensen. Ik hoop dat ze de kennis die ze zaterdag jongstleden hebben opgedaan doorgeven. Anders kunnen we straks spreken van post-herdenkingen en valt de ware reden voor Bevrijdingsdag min of meer weg. Dat maakt Bevrijdingsdag er natuurlijk niet minder om. Laten we dat vooral in stand houden en vieren.

Bij privézaken waar in Nederland een taboe op rust, hoort zeker ook de politieke keuze die men gemiddeld zo eens per jaar (Lands, E-U, Gemeente en Provincie) maakt. Tenzij je lid bent van een politieke partij en dat graag uitdraagt, dan schreeuw je het juist van de daken. Om het netjes te houden, ventileer je dat middels een affiche aan de binnenkant van het vensterglas. Dat geeft het veilige gevoel dat niemand er iets overheen kan kalken. Vroeger werden ten tijde van verkiezingen hele rijen bermbomen met affiches ontsierd, daarna verzorgden de gemeenten speciale borden waar elke partij zijn kleurrijke slogans op mocht plakken, maar vooral in het donker verviel elke vorm van fatsoen en bedekten de brutaalsten met levensgrote plakaten de kleintjes. Dat getuigde van weinig sympathie en dus bedachten de gemeenten een andere manier. Iedere partij krijgt nu dezelfde ruimte ter grootte van een A2-tje. Gelijke kappen, gelijke monniken. Eerlijker kan het niet. ‘Jezus leeft’ is tot de rode potloden worden geslepen, evengroot als de ‘BoerBurgerBeweging’. Na de verkiezing zag dat er heel anders uit. Elk medium sprak van een aardschok en dat was het ook. De regerende coalitie is gelijk een strike op de bowlingbaan neergekegeld. Behalve het CDA deden de VVD, D66 en de CU daar nogal luchtig over, maar het is een feit dat ons land weer uit boeren en burgers bestaat en dat die zich meer dan ooit zullen roeren. De BBB-stemmers zijn relatief oud en laagopgeleid, las ik. Dat is kennelijk nooit een punt geweest bij al die vorige verkiezingsanalyses, maar men zoekt naar mijn mening een stok om de BBB-stemmer mee te kunnen slaan. Óf de BBB waar kan maken wat ze roeptoeteren, is zeer de vraag. Maar dat Rutte cq op hun tellen moeten passen is meer dan duidelijk.

Even iets anders. In het kader van de Landelijke Opschoondag – Nederland Schoon (dit heeft niets met de politiek te maken!) verstrekte onze gemeente aan een ieder die zich geroepen voelde bermvuil op de rapen ….. een grijpertje, handschoenen en een oranje hesje! Ik spoedde mij naar het gemeentehuis. De hesjes waren reeds op en de handschoenen niet aangekomen, hoorde ik en dus keerde ik terug met alleen het grijpertje. Vanmorgen heb ik dit exemplaar uitgeprobeerd. Ik ben beslist niet onbekend met dit ingenieuze wapen tegen het zwerfvuil en ik weet dus ook dat je voor het gebruik ervan een zekere aanleg moet hebben. Ik vrees dat ik dit te weinig heb. Al jaren raap ik bermvuil met mijn eigen grijpertje, te weten: mijn gehandschoende rechterhand. Dat gaat zonder problemen. De moeilijkheid zijn slootwallen en slootbodems. Daar kan ik niet bij. Zo’n mechanisch apparaatje zou uitkomst bieden. Ik testte eentje uit. Voor een bier- of energydrinkblikje zich tussen de twee tandjes liet pakken, was ik minstens tien pogingen verder en een fles liet zich al helemaal niet vastpakken. Ze waren te zwaar en te glad. Zelfs sigarettendoosjes kon hij amper aan. Dat was toen. Misschien dat deze beter zou zijn. Niet dus. Eerder nog minder. Teleurgesteld heb ik het ding bij de nodeloze voorwerpen aan de muur in de schuur gehangen. Voorwerpen waarvan ik denk als ik er langsloop: wat kan ik hier nog mee? Er zullen best goeie grijpertjes zijn, maar deze is duidelijk bedacht door iemand die nog nooit een blikje of een flesje heeft opgeraapt. Zonde van het gemeenschapsgeld. Misschien zouden de ambtenaren van de gemeente er zelf eens een dagje opuit moeten trekken om de natuur van het menselijk afval te ontdoen. Ik vrees dat er daarna meerdere van die grijpertjes woest zouden zijn achtergelaten. En ik zou dat nog wel begrijpen ook! Misschien kan een BBB-gedeputeerde dit straks aangrijpen als een belangrijk item voor zijn of haar maidenspeech. Niettemin geeft het altijd een goed gevoel zwerfvuil te hebben opgeruimd. ’t Is een druppeltje op een groeiende plaat, ik weet het, maar zonder geloof te hechten aan dat druppeltje, kom je geen steek verder. 

                                                                                                       Willem.                                      

Dit is mijn 125ste stukje voor de Gieterveen-site. Arjan Klaassens sprak mij op Koningsdag 2013 aan of ik zo af en toe eens een stukje voor hun site wilde schrijven. Digibeet als ik was wist ik niet van het bestaan van deze dorpssite. Ik zegde toe en het eerste stukje verscheen 3 dagen later op hun site. Ik zeg bewust ‘stukje’, want zo beschouw ik het ook. Ons land stikt van de columnisten, ik onderscheid mij daar graag van. Voor mijn andere schrijfwerk zou ik het woord ‘schrijver’ mogen hanteren, maar daar ben ik al even voorzichtig mee. Doe maar gewoon, is mijn levensmotto. Maar ik krijg heel af en toe weleens de vraag hoeveel van die stukjes er zijn verschenen. Ik doe dan een ruige schatting. Als alles meezit laat ik het over een jaar of tien opnieuw weten. 

Die stukjes waren niet altijd even vrolijk. Kon ook niet anders, want er is nogal wat gepasseerd de afgelopen tien jaar. En het zou mooi zijn geweest als het beter zou gaan met de wereld. Dat er minder geknokt zou worden om een snipper grond, om delfstoffen of eenvoudig om een gerieflijk plekje onder de zon. Maar dat is helaas niet zo. Het is dan ook lastig om daar aan voorbij te gaan en toch een beetje aardig te leven. Nu zijn er mensen die, als ze op zeker moment door het oog van de naald zijn gekropen, zeggen dat ze een engeltje op hun schouder hadden. Dat is een mooi beeld. In mijn innerlijke strijd wat ik wel of wat ik niet wil of kan zeggen, hoor ik niet zelden de stem van een soort mannetje. De ene is van het mannetje dat zit te stoken om de kont eens flink tegen de krib te gooien, de andere van het mannetje dat mijn boosheid juist afremt. Met dat boze mannetje heb ik meer moeite dan met dat aardige mannetje. Ze zitten ook niet op mijn schouders, elk op een kant. Nee, ze huizen binnenin me en geven elkaar soms geen millimeter ruimte. Uiteindelijk is er eentje die wint. Ik kan niet zeggen welke, maar wel dat het weer genoeg energie geeft om door te gaan. 

Tenslotte -want deze keer maak ik mij er met Jantje van Leiden van af- kan het niemand ontgaan dat wij in sombere tijden leven. Oorlogen, aardbevingen, vluchtelingen, vervuiling, opwarming, stikstofgedoe, geldproblemen … enzovoort. Sommige zaken misschien niet meteen naast ons bed, maar het raakt ons zeker. Daar valt niet aan te ontkomen. Om het hoofd een beetje leeg te maken, ga ik met Rossi lopen. De sneeuwklokjes, de krokussen en de eerste narcissen staan te pronken. De hazelaars en de berken botten uit en de vogels gaan op zoek naar een geschikte nestplaats. Zij trekken zich weinig aan van de menselijke strubbelingen. Ik voel de twee mannetjes in mijn binnenste knorren. Laat ze maar, denk ik. Als ik straks thuis kom verdoof ik jullie wel met een kop koffie en een broodje. Het is mij nog steeds een waar genoegen u op deze manier mogelijk enige vertroosting te bieden. Tot lezens maar weer en maak er wat moois van! Moi.                                                                                                                          

                                                                                                                                          Willem.