‘Gemeenschapszin, kent u dat woord?’ zou ik Paul Haenen in de rol van dominee Gremdaat willen nazeggen. Gevoel voor verbondenheid met de gemeenschap en er naar handelen, zegt het woordenboek. Sinds de coronacrisis heeft het een algemenere betekenis gekregen. We zien meer naar elkaar om, lijkt het wel. Ik loop regelmatig door het dorp, tref er mensen en luister naar wat ze zo terloops te vertellen hebben. Dat valt ook onder gemeenschapszin; elkaar verstaan. Dan hoor ik bijvoorbeeld wie er gaat verhuizen of wie er ziek is en soms wie er is overleden. Vooral bij het laatste schrik ik. Tinie Meijering overleden? Ach, triest. Ik ben haar altijd Tineke van der Veen blijven noemen, omdat dit haar meisjesnaam was. Ze woonde bij ons in de buurt, we speelden blikspuit of verstoppertje en kwamen op elkaars verjaardag. We waren nog een tijdje begeleiders bij de jeugdclub in het dorpshuis. Ze trouwde en verhuisde naar Beilen. Zelden meer gezien, maar toch altijd in mijn geheugen gebleven. Een dag later hoor ik dat Jonnie Schuiling is overleden. Nee toch! Kan niet. Ja, wel. Onbegrijpelijk. Ik kende hem al van de lts. We fietsten weleens samen op. En dan ineens… Vreselijk! Hij heeft veel voor met name de voetbalclub betekend en als vrijwilliger voor het dorpshuis. Wat je kunt doen is de nabestaanden steunen met een woord of een kaart. Jonnie was net zo oud als Tineke en net zo oud als ikzelf. Alles wordt ineens zo relatief.

Ik loop verder. Langs het huis waar Fedde & Wies de Boer en hun meiden een groot deel van hun leven hebben gesleten. Wies is ook zo plotseling uit de tijd gekomen en Fedde verkaste vorig jaar naar Zuidlaren. Het oude huis wordt nu verbouwd en krijgt weer het aanzien voordat het een winkel werd. Zoals het eruit zag toen het gezin Starkenburg er woonde. Daarna nam kruidenier Poelman het pand over en verbouwde het tot winkel en daar weer na kocht de familie Dekker het. Zij verhuisden later naar Meppel. Bertha Dekker is twee weken geleden overleden. Fedde komt nog regelmatig langs. Hij gaat in het dorpshuis met de jongens biljarten of gaat naar zijn schuur aan de Torenveen en rommelt daar wat. Maar dat is eindigend. De boel moet leeg en verkocht en als een mens kleiner gaat wonen blijkt ineens hoeveel spullen hij heeft. Gerda Sanders heeft inmiddels de handel gesorteerd voor de verkoop. Antiek, bijna antiek en wat er naast heeft gelegen. Tinnen bekers, vaasjes, eierdopjes, schilderijtjes, cd’s, grammofoonplaten, dvd’s, boeken en allerlei niet te benoemen frutseltjes. Komende zondag en Hemelvaartdag kunt u er in ieder geval terecht om wat aardigs te scoren. Niet dralen, gewoon doen!

En verder gaat mijn wandeltocht. Langs de vroegere kapsalon annex postkantoor van Jan & Roelie Piening, nu een woonhuis en daar weer naast de vroegere winkel en schoenmakerij Trip. Van al die winkels en werkplaatsjes is niets meer over. Je kunt je afvragen of dat jammer is. Drie, vier bakkers…,  is dat anno 2022 nog wel realistisch? Hoe stond het toen bijvoorbeeld met de gemeenschapszin? Was die hechter dan nu? Is de huidige angst voor de grote beer aan de oostzijde misschien mede oorzaak dat we nu wat empathischer worden? Dat zou best kunnen. Dan zou je dit -hoe wrang- ‘positief’ kunnen noemen.

Ik zet me eventjes neer op het bankje recht tegenover het vroegere expeditiebedrijf van Geert, later Jan, Everts en waan me in gedachten in de voortuin van Harm Nijboer (Haarm Doem) en hoor in de verte The Eurythmics’ Sweet dreams are made of this. Noem het toeval. Alhoewel… zo sweet zijn al die dromen nou ook weer niet.

Willem.

Ofschoon ik weinig tegen het christelijke geloof als levensfilosofie heb -afgezien dan van de starre leefregels- zijn het toch vooral de heidense invloeden die aan de kerkelijke feestdagen het nodige vermaak en sjeu geven. Denk maar eens aan de kerstboom, kerstversiering en -verlichting, aan de paashaas, paaseitjes, het paasvuur en aan pinkpop. Dat laatste is er natuurlijk veel later bijgekomen. Maar de calvinisten van weleer zouden alle genoemde festiviteiten als duivelse uitwassen verafschuwd hebben. De ongelovige of minder bijbelvaste mens juicht dit juist toe en schaart zich met gezin en/of vrienden rond de sparrenboom en drie tot vier maanden later rond het paasvuur om de goden gunstig te stemmen. En zo zijn we allemaal op onze eigen manier toch een beetje religieus.

De eerste karren met snoeihout reden naar de plek waar ieder jaar de paasbult wordt opgetast. Dat gaat allang niet meer zoals in mijn kindertijd. Toen sjouwde je met een ploegje jeugd en ouderen achter een wipkar of een korre langs de huizen en verzamelde takken en al wat maar brandbaar was en hiermee werd een bult gelijk een hooimijt opgebouwd. Dat was nog secuur werk en vergde meerdere weken. En alles na schooltijd! Daar zou je nu eens om moeten komen…                    De mannen duwden de takken van de karren, hetgeen een onordelijke wildernis opleverde. Later in de middag zou een trekker met voorlader de boel tot een ogenlijke berg opstapelen en weer later zal daar de vlam in worden gestoken. Zo gaat dat al jaren. Nou ja, dat is te zeggen; de laatste drie jaren is er geen paasbult geweest. In 2019 niet vanwege de droogte en in 2020 en 2021 niet vanwege het coronavirus. Maar nu mag het weer. Ik merk een zekere geestdrift. Of de paasbult blíjft is echter zeer de vraag. Tradities, wetgeving en milieu leven op gespannen voet en niet alleen als het om het paasvuur gaat. Daar kun je vraagtekens bij zetten. Neemt niet weg dat het nu misschien meer dan andere jaren gezien kan worden als het eind van een hele vervelende crisis en het begin van een soort verlichting. De tijd dat er hoog boven op de paasbult een teerton of een rubber band voor extra rook moest zorgen is gelukkig voorbij. Volgende week is het land weer schoon en kan de boer in de voorverwarmde aarde zijn aardappelen poten. Want in het algemeen beschouwen wij de Paasdagen als een uiting -een bede, zo men wil- voor een goede oogst. Vandaar ook het paasei, hoewel met die paashaas de grote verwarring begint. Daar moeten we toch eens naar kijken…..

De mannen zijn nog druk bezig. Kar na kar verschijnt. Er is plenty hout. De berg rijst. Het dorp leeft. Dat voelt goed. Ik voeg mijn bescheiden bosje sprokkelhout toe en wens u fijne Paasdagen en een vruchtbaar voorjaar.

Willem.

Het is verbazingwekkend hoe snel het gewone nieuws het vreselijke nieuws uit Oekraïne van de voorpagina’s van de kranten en van de nieuwsuitzendingen wist. Nou ja, je kunt de vraag stellen of dat andere nieuws wél ze gewoon is, want we leven op allerlei gebied in verwarde tijden. Onze gezamelijke energiebehoefte moet worden teruggedrongen, de opwekking ervan moet milieuvriendelijker en gestreeft moet worden naar meer onafhankelijkheid, anders kookt de aardbol op den duur over. We zien nu ineens hoe kwetsbaar we zijn als twee grote leveranciers van gas en olie, maar ook van graan, zonnebloemolie en aardappelen ruzie krijgen waardoor de export uit die landen stil komt te liggen. Wat daar gebeurt is verschrikkelijk en wie weet wat er nog meer achter vandaan komt. Ik probeer er niet te veel aan te denken, maar dat valt niet mee. Laten we hopen dat het gauw voorbij is.

Onder het gewone nieuws schaar ik onder andere de gemeenteraadsverkiezingen. Daar werd zoals gebruikelijk vooraf behoorlijk veel aandacht aan besteed. Helaas wordt er echter steeds minder gebruik gemaakt van het stemrecht en dat begrijp ik niet. Er zijn tientallen landen waar de inwoners dolgraag het recht van stemmen zouden willen hebben, maar het niet krijgen. Dan zijn er weer tientallen landen waar omkoperij, corruptie en vriendjespolitiek elke vorm van eerlijke verkiezingen teniet doen en uiteindelijk is er een minderheid aan landen waar de verkiezingen naar wens verlopen. Daar hoort Nederland ook bij. Ik heb het uiteraard niet over de ratjetoe aan mini-partijen en het elkaar regelmatig uitmaken voor rotte vis. Ik ben van mening dat een wegloper uit een partij zijn/haar biezen moet pakken en dat de plaats ingevuld moet worden door de volgende persoon op de kieslijst. Geen kiezersbedrog door afsplitsing en ook geen gesjoemel en geklier van tussentijdse eenmans- of eenvrouwspartijtjes. Bij de volgende verkiezingen mogen ze het met hun eigen partij proberen. Ook de kiesdrempel moet omhoog naar bijvoorbeeld 5% van het totale kiezerskorps en de stemleeftijd moet naar 16 jaar. Ik geloof niet dat de hedendaagse 16-jarige minder goed bij de pinken is dan een doorsnee 80-jarige. Verder zou ik grof taalgebruik in de Kamer willen aanpakken en lijstduwers ontmoedigen niet enkel voor het duwen op de lijst te willen staan. Het moet geen lijstje worden voor popiejopies, egotrippers en influencers. Politiek is een uitermate serieuze zaak. Zo een paar ideeën die ik in geen enkele partijprogramma tegenkwam. Ik zou zeggen v/m/n: doe er uw voordeel mee…!

Hoe vielen de uitslagen in onze gemeente? Het vertoont geen grote verschuivingen. De opkomst was 6% lager dan vier jaar geleden. Dat vind ik zorgelijk. De landelijke opkomst is zelfs nog lager. De Groene hoek won 2 zetels. De lijstaanvoerder van Gemeentebelangen rekende op de onlangs gehouden politieke avond in ons dorpshuis makkelijk op winst, edoch verloor een zetel, evenals de vastberaden voorman van de VVD. Niet zelden wordt een politicus gestraft vanwege al te grote zelfverzekerdheid. Die wijsheid hadden zij gratis en voor niets van mij kunnen krijgen. Zo werkt het namelijk ook in het daagse leven. Het rode potlood ligt voor me op tafel: stille getuige van de beëindigende coronaregels. Ik denk altijd met plezier op het stemmen terug en kijk alvast uit naar de volgende keer. Dat is -ijs en weder dienend- over een jaar. En over vier jaar weer voor de gemeente. Dus aan de slag, rakkers!

Willem.